De ander achter het masker

Door mijn opvoeding en diep verborgen reden voor mijn vertrek naar Nederland, wist ik altijd dat er iets niet klopte. Van jongs af aan voelde ik me anders, een subtiel, voortdurend gevoel dat ik niet elke dag opmerkte. Na 30+ jaar was ik zo goed geworden in me ongemerkt aanpassen, dat ik dacht dat ik was zoals ik me voordeed. Totdat het gevoel sterker en de vragen in mijn binnenwereld luider werden. Ik begon ALLES te bevragen.

De eerste ronde vragen

Mijn eerste grote-mensenbaan kon ik langer volhouden. Ik werkte bij een groot, bekend bedrijf dat me valideerde op de manier die ik had geleerd nodig te hebben om te overleven. Als jonge Surinaamse vrouw in een belangrijke functie voelde ik dat ik ertoe deed en stopte er al mijn energie in. Ik wist precies hoe ik me moest gedragen om blijvend gevalideerd te worden. Na zeven jaar kon ik de fietsafstand niet meer verdragen; elke dag bij de rotonde vroeg ik me af: “Wat en waarom ben je dit aan het doen? Wat betekent dit leven toch allemaal?”

Dit was het begin van het wankelen van mijn kaartenhuis. Na lang wikken en wegen nam ik ontslag voor een sabbatical. Tijdens lange wandelingen, luisterend naar Oprah’s podcasts, kreeg ik subtiele antwoorden op mijn vragen. Op dat moment besefte ik niet dat ik een burn-out had. Ik voelde de depressie, maar liet mijn omgeving me van iets anders overtuigen. Door mijn meesterlijke aanpassingsvermogen had ik verleerd te luisteren naar en te vertrouwen op mijn binnenwereld.

Het ontkennen van de binnenwereld

Thuis werd mijn binnenwereld ontkend. Er was altijd iets mis als ik mijn eigen weg wilde gaan. Je deed immers wat anderen van je verwachtten: gehoorzaam, niet koppig en vooral niet te veel opvallen. Gedurende mijn sabbatical ging mijn relatie uit, en zonder financiële stabiliteit moest ik weer aan het werk. Overleven stond weer centraal.

Bij mijn volgende baan begon de binnenwereld opnieuw vragen te stellen, deze keer luider en met agressie. Om fysieke grenzen te verleggen gebruikte ik middeltjes, wat de angst en paniek versterkte. Ik nam opnieuw ontslag en ging terug naar huis, waar ik met mijn familie in therapie ging, maar het effect was van korte duur. Terug in Nederland ging ik weer aan het werk en viel ik terug in oude patronen.

Misschien ADHD, maar zeker PTSD

Na enkele maanden liet ik me op advies van onze familietherapeut testen op ADHD. Ondanks dat ik veel symptomen herkende, was de uitslag negatief. Ik kon goed maskeren wat er speelde en de informatie van mijn ouders, nodig voor het onderzoek, was niet voldoende. De specialist zei: “Je gaat door veel levensveranderingen, kijk het maar even aan.” Teleurgesteld, leeg en onbegrepen reed ik terug naar huis.

Uiteindelijk kreeg ik de diagnose PTSD in een paralleltraject. Een therapeut begreep me enigszins, en ik voelde me tijdelijk gezien. Na anderhalf jaar stopte ik met therapie. Het cognitieve deel was onvoldoende en ik voelde dat er meer aan de hand was. Ik ontdekte verschillende vormen van lichaamstherapie om me te verbinden met mijn binnenwereld. Het masker kwam soms af, maar ik begreep niet waarom het er eigenlijk was.

Toegeven aan de herhalende burn-out

Na twee jaar werken begon het weer te wankelen. De stem van mijn binnenwereld werd woedend, en mijn onbewuste gedrag werd ondraaglijk. Ik begon patronen te ontdekken die ik moest aanpassen om gelukkig te worden.

Ik nam ontslag en stortte in op mijn laatste dag. Continu huilen, paniek- en angstaanvallen – ik voelde me onbegrepen en onveilig. Deze keer wist ik dat het een burn-out was. Mijn lijf, geest en ziel waren leeg. Ik verbrak veel relaties zonder dat ik daar bewust mee bezig was. Het was alsof ik vanuit een vervormde versie van mezelf, op verkeerde voet, verbonden was. Ik voelde dat ik mezelf continu verloochende.

Van veiligheid naar vermoedelijk autisme en zelfacceptatie

Door hecht contact met enkele mensen bij wie ik me het minst vervormde, begon ik me veilig te voelen en mijn authentieke zelf te herontdekken. Ik werd sensitiever voor de prikkels van het leven en er kwam een ongekende mate aan creativiteit uit mijn systeem. In mijn herstelproces, vanuit een versterkte binnenwereld, vroeg ik hulp aan een no-nonsense coach gespecialiseerd in burn-/bore outs, ADHD en autisme. Ze kon ondanks mijn masker door mijn gedrag heen kijken.

In dit traject ontdekte ik kenmerken die horen bij autisme, zoals zintuigelijke overprikkeling, verwerkingstijd voor veranderingen, rigide denken, zwart-witdenken, perfectionisme en daardoor moeite met keuzes maken. Mijn sterke analytische vermogen met als gevolg constante vermoeidheid en mijn weerstand om mensen in de ogen aan te kijken werden ineens verklaarbaar.

In eerste instantie verzette ik me, vanwege mijn eigen stigma over autisme, maar uiteindelijk bracht dit initiële onderzoek herkenning, tranen van opluchting en de eerste stap naar zelfacceptatie. Ik begon te onderzoeken en te praten met gediagnostiseerde, over hoe gemaskeerd autisme bij vrouwen vaak niet wordt herkend, vooral bij (zwarte) vrouwen. Door mijn burn-out en financiële situatie is een diagnosetraject nu niet haalbaar. Dit geeft me echter ruimte om mijn vervormde versie te rouwen en de vraag te beantwoorden waarom een diagnose belangrijk is.

Waarom diagnose?

Deze ontdekking bracht me in een diep proces van zelfacceptatie. Ik kon eindelijk mijn “moeilijke” gedrag begrijpen en mijn behoeften en grenzen beter communiceren naar anderen. Ik ontdekte waarom ik mijn werk als projectmanager niet goed uitvoerde. Het werd mij duidelijk waarom ik ondanks mijn harde werk altijd een imposter of mislukkeling voelde. Mijn vermoedelijk gemaskeerde autisme zorgde ervoor dat ik als vervormde versie in de verkeerde rol zat.

Ik ontdekte dat ik van details houd, volledig obsessief kan worden in een project met complexe puzzels. Ook begreep ik waarom mensen mijn directe communicatie uit de weg gingen en ontdekte ik de coping mechanismen die ik had ontwikkeld om te overleven. Mijn controlebehoefte was de vaardigheid die ik inzette om projecten te managen. Korte-termijnvalidatie was haalbaar, maar niet duurzaam. Ik leerde schuldgevoel los te laten, voelde me minder verplicht te verantwoorden en accepteerde het beter als anderen me niet begrepen. Ergens diep van binnen maakte ik me nog wel zorgen over de gevolgen van een officiële diagnose.

Misschien is een diagnose de manier om mijn stigma over neurodiversiteit te doorbreken en los te laten wat anderen vinden over mensen met een anders werkend brein? Stappen uit de gevangenis van het masker? Diagnose kan helpen om mijn waarheid te leven en me als mezelf te presenteren aan een omgeving die anders is dan ik. Ik voel ook weer motivatie om over de teleurstelling in ons huidige mentale gezondheidszorgsysteem heen te stappen.

Vervolg

Door dit proces ontdekte ik mijn passie voor schrijven en puzzelen met woorden. Op een later moment, mogelijk na een officiële diagnose, schrijf ik graag een vervolg op dit stuk.

De Gemaskeerde Autist