Trigger warning: de dood, zelfmoord, verlies van een dierbare, rouw

Op een doodgewone dag kreeg ik een bericht die mijn wereld volledig op z’n kop zette. Het bericht vertelde dat mijn beste vriendin op 22 september 2022 uit eigen wil was heengegaan. Sindsdien ben ik nooit meer hetzelfde geweest.

Het oude vertrouwde loslaten

Opgroeien met autisme zonder het te weten is voor mij een eenzame strijd geweest. Op het moment dat ik naar de middelbare school ging en het oude vertrouwde los moest leren laten, kwam er zo veel op me af. Ik ging van een klein klasje op de basisschool niet eens vijf minuten van mijn thuis vandaan naar een school met honderden leerlingen en de meest overprikkelende, dagelijkse fietstocht die ik me maar kon bedenken. Door al die veranderingen waarvan ik niet wist hoe ermee om te gaan, had ik zo’n moeite met contact maken met mijn leeftijdsgenoten dat het vaak helemaal niet lukte. Ik had een muur om me heen en miste de tools om die af te breken.

Ik snapte in die tijd niet waarom anderen wel op de allereerste dag school vrienden konden maken en ik als het ware bleef hangen bij het enige meisje dat ik nog kende van de basisschool. Dat was niet gezond voor mij en niet voor haar. Ik klampte me vast aan het enige wat nog een beetje vertrouwd voelde in de klas, en zij was klaar om het nieuwe hoofdstuk te beginnen door anderen te leren kennen. Ik richtte me daarom vooral op mijn schoolprestaties. ‘Als dit me niet lukt, moet ik ergens anders goed in zijn.’ Ik miste sociaal contact waar ik voldoening uit kon halen en ging keer op keer met tegenzin naar school.

Zij was mijn maan, ik haar zon

Alles veranderde op de eerste dag van Frans les in de vierde klas. Iedereen had een eigen pakket gekozen en de klassenindelingen veranderden daarom ook enorm. Voor mij was dat een nieuwe kans om te proberen gelijkgestemden te vinden en contact te maken. Zowel zij als ik zaten alleen en waren stil. Stille wateren hebben diepe gronden, weet ik uit ervaring. En die diepte was nou net wat ik miste in het weinige contact dat ik met anderen had. Dus, ik ging ervoor en stapte op haar af om kennis te maken. En wat bleek? We hadden meer gemeen dan ik dacht. Zelfs Koreaanse popmuziek waar ik toentertijd groot fan van was en wat half niet de populariteit had als dat het nu heeft, was zij fan van.

We werden al gauw beste vriendinnen. Ik heb me nog nooit zo geaccepteerd gevoeld als door haar. Ze straalde rust en vrede uit. Ze zag, of zocht, altijd het goede in mensen. ‘Te puur voor deze wereld,’ heb ik haar altijd genoemd. Zij was als de maan voor mij en ik als de zon voor haar. Ik vroeg me vaak genoeg af wat er allemaal in dat stille koppie omging. Maar veel kreeg ik er niet uit. Ze was het type mens dat een ander niet tot last wilde zijn om diegene te ‘beschermen’.

Een laatste bezoek zonder afscheid

Een aantal jaar later was ik maandenlang in Zuid-Korea voor mijn studie en hadden we weinig contact. Ik was te druk bezig met overleven. Voor het eerst zonder ouders reizen naar zo’n ver land, voor het eerst samenwonen met mensen buiten het gezin om en het leven leren navigeren in een onbekend land waar bijna geen woord Engels wordt gesproken náást fulltime studeren was te veel voor mij. Na vier maanden kwam ik eerder en opgebrand terug. Wat ik niet had verwacht, was dat mijn beste vriendin ook in een zware en misschien wel een zwaardere tijd zat dan ik. Ze was noodgedwongen opgenomen.

Kort nadat ik het te horen kreeg bracht ik een bezoekje bij haar op de afdeling psychiatrie. Ik herkende haar bijna niet meer terug. Het was duidelijk dat er veel was gebeurd toen ik in Zuid-Korea zat. Wat dat precies was kreeg ik pas na haar dood te horen. Want, vrij kort na dit bezoek is ze vrijwillig heengegaan. En ondanks dat het overduidelijk niet goed ging, bleef ik hoop houden. Zelf heb ik donkere tijden gekend en in een kliniek gezeten. Omdat ik er sterker uit ben gekomen, had ik hoop in een vergelijkbare uitkomst voor haar.

Obsessieve gedachten over de dood

Toen ik het nieuws kreeg heb ik dagen achter elkaar, als het niet weken waren, volop gehuild. Via haar naasten kreeg ik telkens weer wat meer te horen over wat er met mijn beste vriendin was gebeurd. Keer op keer werd ik geconfronteerd met meer verschrikkelijk nieuws. Ik was niet alleen aan het rouwen, maar mijn brein deed ook z’n ontiegelijke best om al die negatieve informatie te verwerken. Daarnaast heb ik ook nooit een afscheid gehad. De crematie was in besloten kring en het laatste bezoek heb ik nooit gezien als iets wat niet meer zou terugkeren. De verandering en het besef dat ze er niet meer was, ervaarde ik als immens groot. Nog nooit was iemand die zó dichtbij me stond er op een dag niet meer.

Vóórdat ik mijn beste vriendin verloor was ik totaal niet met de mogelijke dood van een naaste bezig. Ik was juist altijd gefixeerd op de toekomst, want vanwege mijn autisme heb ik veel duidelijkheid nodig over wat er komen gaat zodat ik me daar zo goed mogelijk op kan voorbereiden. Het verlies zorgde daarom naast veel verdriet vooral in het obsessief bezig zijn met de dood. Het kan elk moment gebeuren en niemand weet wanneer. Ik dacht altijd voorbereid te zijn wanneer ik de 5 W’s (wie, wat, waar, wanneer en waarom) duidelijk had voor toekomstige gebeurtenissen. Maar, de dood kan zo’n onvoorspelbaar iets zijn, dat mijn brein het idee had dat als ik er continu mee bezig ben en denk dat mijn naasten elk moment kunnen verdwijnen, ik er uiteindelijk op een dag voorbereid genoeg op zal zijn.

Wil jij anoniem praten over je zelfmoordgedachten? Bel 113, dat kan 24/7

——–

Ik ben Imane Moussane, een autistische moslima van kleur. Ik werk als ervaringsdeskundig spreker en communicatiemedewerker. Ik heb ervaring met autisme, depressie en anorexia waar ik graag over schrijf, spreek en leer.

Je kunt mij volgen op LinkedIn (Imane Moussane) en Instagram (imanemoussane.nl). Neem gelijk even een kijkje op mijn website!